3.1 Opis typów środowisk

    Na podstawie wyżej opisanych przesłanek typy środowisk podzielono w następujący sposób:

  1. Lasy łęgowe topolowo - wierzbowe (łęgi topolowo - wierzbowe)
    Zalewane lasy wierzbowe i topolowe, łącznie z nadrzecznymi zaroślami wierzbowymi. Fitosocjologicznie należą do zespołów Salici-Populetum lub Salicetum triandro-viminalis.
  2. Lasy łęgowe dębowo-wiązowe i wiązowo-jesionowe (łęgi wiązowe)
    Lasy na nie odciętych wałami obszarach zalewowych oraz na obszarach poddanych zalewom leżących na międzywalu. Zalicza się tu także lasy rosnące na zawalu (ale nie poza zasięgiem naturalnego obszaru zalewowego), wokół będących w różnych stadiach rozwoju starorzeczy o dynamicznie zmieniającym się poziomie wód gruntowych bądś okresowo przez nie zalewanych. Fitosocjologicznie należą do zespołów Querco-Ulmetum ( CZ i D) i Ficario-Ulmetum (PL), obejmując także wyżej położone drzewostany łęgowe florystycznie przechodzące w grądy - Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum.
  3. Lasy o cechach przejściowych pomiędzy łęgami wiązowymi i mezofilnymi lasami liściastymi
    Lasy rosnące na siedliskach naturalnych obszarów zalewowych (obecne i byłe tereny zalewowe), które wskutek antropogenicznych zmian częstości zalewów i obniżenia poziomu wód są tylko epizodycznie zalewane powierzchniowo lub też jedynie objęte dynamicznym wahaniem poziomu wód gruntowych. Po przywróceniu regularnych reżimów zalewów, mogą przekształcać się w typowe łęgi wiązowe. Fitosocjologicznie należą te lasy najwyżej położonych stanowisk (rzadko poddanych zalewom) łęgów wiązowych, z bogatym udziałem klonu polnego (Acer campestre), lipy drobnolistnej (Tilia cordata) i graba pospolitego (Carpinus betulus) - do specyficznych typów Galio-Carpinetum i Tilio-Carpinetum. Ten typ lasu wyróżniany jest jedynie na odcinku polskim.
  4. Mezofilne lasy liściaste (mieszane lasy dębowo - grabowe; grądy)bR> Lasy na dawnych obszarach zalewowych lub na najwyżej położonych stanowiskach obecnych terenów zalewowych. Fitosocjologicznie należą do zespołów Tilio-Carpinetum (CZ), lub Galio-Carpinetum i Stellario-Carpinetum ( PL i D).
  5. Lasy olszowo-jesionowe lub olszowe w obniżeniach dolinnych i źródliskach (łęgi jesionowo-olszowe)
    Lasy o drzewostanie tworzonym z olsz i/lub jesionu na siedliskach łęgowych w ich zabagnionych partiach, a także na obszarze źródlisk. Fitosocjologicznie są to zespoły łęgu olszowo-jesionowego (Alno-Fraxinetum w PL i Fraxino-Alnetum glutinosae w D) oraz przystrumykowego łęgu olszowo-jesionowego - Circaeo-Alnetum (w PL) i wikaryzującego z nim w CZ i D Pruno-Fraxinetum.
  6. Olsy
    Lasy na siedliskach bagiennych z dominującą olszą czarną (Alnus glutinosa). Fitosocjologicznie zalicza się je do olsów (olesów) - Carici elongatae-Alnetum glutinosae. W Polsce opisuje się również drugi, specyficzny zespół olsu - ols porzeczkowy - Ribo nigri-Alnetum.
  7. Szuwary trzcinowe i wielkoturzycowe
    Trzcinowiska i zbiorowiska wysokich turzyc na siedliskach podmokłych i bagiennych lub w litoralu zbiorników wodnych. Fitosocjologicznie są to zespoły ze związków: szuwarów właściwych -Phragmition i szuwarów wielkoturzycowych -Magnocaricion (Phragmitetalia).
  8. Łąki z mozgą trzcinowatą
    Koszone łąki z mozgą trzcinowatą na siedliskach podmokłych i zabagnionych. Fitosocjologicznie należą do zespołu Phalaridetum arundinacea. Występowanie tego zespołu stwierdzono jedynie po stronie niemieckiej w obszarze dolnej Odry.
  9. Bogate gatunkowo łąki wilgotne i zalewowe
    Zmiennowilgotne łąki na siedliskach o dużej amplitudzie wahania poziomu wód gruntowych; w tym również okresowo zalewanych. Chociaż są one różnorodnie użytkowane i potencjalnie mogą również występować na zmienionych siedliskach, stanowią obecnie główne ostoje rzadkich, ale dla biocenoz łęgowych typowych gatunków roślin i zwierząt. Fitosocjologicznie są to zbiorowiska roślinne ze związków Cnidion, Molinion i Calthion. Fot. 6: M. Krukowski
    Łąki łęgowe w okolicy Stobrawy
  10. Inne łąki świeże, wilgotne i podmokłe oraz pastwiska, łącznie z łąkami zalewowymi
    Naturalnie ubogie gatunkowo lub zubożone wskutek intensywnego gospodarowania użytki zielone, które częściowo są regularnie zalewane. Fitosocjologicznie są to zespoły roślinne ze związków łąk świeżych- Arrhenatherion i Cynosurion na wyżej położonych siedliskach, jak również w niżej położonych częściach doliny, łąki zalewowe ze związku Agropyro- Rumicion crispi oraz zbiorowiska ze związku łąk wyczyńcowych- Alopecurion.
  11. Roślinność pionierska na piaskach
    Pionierskie zbiorowiska na osadach piaszczystych w międzywalu, ponad poziomem średnich stanów wody. Pod względem fitosocjologicznym obejmuje stadia inicjalne rożnych zbiorowisk. Takie inicjalne zbiorowiska występują tylko na odcinku polskim.
  12. Starorzecza
    Starorzecza i zastoiska oraz obniżenia w dolinie rzecznej, stale lub okresowo wypełnione wodą (wg definicji DVWK, 1991). Starorzecza częściowo odcięte od rzeki mają stałe, drożne połączenie z jej nurtem. Starorzecza całkowicie odcięte od rzeki (zastoiska) są przy normalnych stanach wody od niej oddzielone, jednak czasem mogą być połączone z rzeką w czasie wysokich stanów wody. Starorzecza mogą znajdować się w różnych stadiach zalądowienia, reliktowe starorzecze z czasem wysycha.

    Oddzielnie są opracowane:

  13. Monokultury leśne
    Nasadzenia topolowe (sporadycznie również wierzbowe), tylko na siedliskach wyżej opisanych zbiorowisk leśnych.
  14. Zalane wyrobiska
    Glinianki oraz zalane kopalnie piasku i żwirownie.
  15. Inne zbiorniki sztuczne
    Stawy rybne i osadniki.

<< Poprzednia | Następna >>