Odra - przecięcie meandru na północ od Bohumina, wrzesień 1997
Waloryzację obecnych i historycznych terenów zalewowych doliny Odry z punktu widzenia ekologii krajobrazu i ochrony przyrody dokonano w oparciu o metodykę opisaną w rozdziale 6. Uzyskane oceny przedstawiono w Tab. 2.
Udział powierzchni zajmowanej przez obecny obszar zalewowy w tej jednostce geomorfologicznej oceniono jako bardzo duży, największy spośród wszystkich 11 wyróżnionych obszarów. Wynika to z prawdopodobnie z wytyczenia zbyt szerokiego zasięgu doliny Odry. Powierzchniowo udział wybranych typów środowisk na obecnym terenie zalewowym jest bardzo duży, a udział lasów można określić jako duży. Stan ekologiczny obecnego terenu zalewowego jest dobry, z ograniczeniami wędrówek ryb w rzece. Zachowana jest funkcjonalna łączność pomiędzy rzeką a starorzeczami będącymi w różnych stadiach sukcesji. Rozmieszczenie badanych bioindykatorów nie wskazuje na znaczne ograniczenia dynamiki przepływu wody w rzece i odpowiada występowaniu typów środowisk właściwych dla górnego biegu Odry.
Na dawnym obszarze zalewowym udział wybranych typów środowisk jest niski, lecz udział powierzchni leśnych można uznać za wysoki (ponad 60% wybranych typów środowisk). Stan ekologiczny dawnego obszaru zalewowego można więc określić jako zadowalający.
Mimo utrudnień migracji ryb, stan ekologiczny całego naturalnego obszaru zalewowego w rejonie jednostki geomorfologicznej Moravská brána można ocenić jako zadowalający do dobrego.
Udział powierzchniowy obecnego obszaru zalewowego w tej jednostce geomorfologicznej oceniono jako niski, przy czym udział wybranych typów środowisk i lasów, zarówno na obecnym jak i dawnym obszarze zalewowym jest bardzo niewielki. Odnowienia topoli czarnej i wierzby białej stwarzają tylko pozory dynamiki przepływu wody i rozwijają się na żwirowych ławicach, które osadzone zostały w czasie
maksymalnego stanu wody podczas letniej powodzi 1997 r. W silnie zurbanizowanym odcinku Odry w granicach miasta Ostravy brak jednak zupełnie potencjału prawidłowej dynamiki procesów morfologicznych rzeki. Dlatego stan ekologiczny w rejonie miejskim Ostravy należy ocenić jako zły.
Jakość czesko-polskiego odcinka Odry poniżej Ostravy jest natomiast znacznie lepsza z uwagi na zachowanie bliskiego naturalnemu meandrującego charakteru biegu rzeki i powrotu aktywnych procesów morfologicznych kształtowania koryta rzecznego. Dlatego stan ekologiczny odcinka rzeki poniżej Ostravy można ocenić jako zadowalający.
Odra - przecięcie meandru na północ od Bohumina, wrzesień 1997
Stan ekologiczny całego naturalnego obszaru zalewowego w rejonie jednostki geomorfologicznej Ostravská pánev należy ocenić jako zły do miejscami zadowalającego.
Udział powierzchni dzisiejszego obszaru zalewowego w naturalnym obszarze zalewowym oceniono tutaj jako duży. Powierzchniowo udział wybranych typów środowisk oraz lasów, zarówno na obecnym jak i dawnym obszarze zalewowym jest bardzo niski. Z uwagi na to, że w całym tym regionie nie zinwentaryzowano w stopniu zadowalającym bioindykatorów roślinnych i ptasich, nie można na ich podstawie przeprowadzić waloryzacji stanu ekologicznego. Gatunki ryb będące biowskaźnikami wskazują jednak na zachowaną dynamikę przepływu wód powierzchniowych, chociaż możliwość przemieszczania się na całym analizowanym odcinku nie zawsze jest zapewniona. Przyjmując nawet, że pełna inwentaryzacja bioindykatorów przyniosłaby pozytywne rezultaty i lokalnie zapewniona jest drożność rzeki stan ekologiczny obecnego jak i dawnego obszaru zalewowego tego odcinka musi być całościowo uznany za zły.
Naturalny obszar zalewowy tego regionu wraz z jedną z dwu wyodrębnionych części Pradoliny Wrocławskiej - odcinkiem Pradoliny Wrocławskiej Krapkowice - ujście Małej Panwi są obszarami o najgorszej jakości stanu ekologicznego w dolinie Odry.
W oparciu o założenia przedstawione w rozdziale 7.4, mezoregion ten został podzielony na 2 odcinki.
Pomimo dużego udziału dzisiejszych obszarów zalewowych w naturalnym obszarze zalewowym, tereny te należą na tym odcinku do najsilniej przekształconych w całej dolinie Odry. Udział wybranych typów środowisk i lasów zarówno na obecnych jak i dawnych terenach zalewowych jest bardzo niski. Bioindykatory spotykane są tylko sporadycznie, a wiele starorzeczy całkowicie zanikło. Możliwości migracyjne ryb uległy bardzo znacznemu ograniczeniu.
Zarówno obecny jak i były obszar zalewowy znajdują się w złym stanie.
Razem z uprzednio wzmiankowanym mezoregionem naturalny obszar zalewowy na blisko 130 km długości rzeki został silnie zniszczony.
Udział powierzchni obecnego obszaru zalewowego w powierzchni naturalnego obszaru zalewowego jest niewielki. Powierzchniowo udział wytypowanych typów środowisk jest na obecnych terenach zalewowych duży, lecz lasów bardzo niski. Na dawnym obszarze zalewowym udział wybranych typów środowisk w tym lasów jest bardzo mały. Na południowy wschód od Wrocławia, w górę biegu rzeki, znajduje się najważniejszy i największy kompleks biocenoz leśnych skoncentrowany na kilku polderach na dawnych terenach zalewowych. Liczne występowanie bioindykatorów wskazuje na przynajmniej częściową łączność funkcjonalną między rzeką a terenami zalewowymi. Ich stan, który można uznać jako dobry jest jednak ograniczony brakiem drożności rzeki dla ryb i groźbą osuszania lasów łęgowych zwłaszcza poniżej stopnia wodnego w Brzegu Dolnym.
Jako całość można ocenić stan ekologiczny obecnego jak i dawnego obszaru zalewowego tego odcinka Odry jako zadowalający.
Dzisiejszy obszar zalewowy stanowi niewielką część naturalnego obszaru zalewowego. Rozmieszczenie wyróżnionych typów środowisk i lasów na obecnym obszarze zalewowym jest bardzo równomierne, przy czym ich udział powierzchniowy jest duży. Natomiast poza tym obszarem, na dawnym obszarze zalewowym ich względny udział jest bardzo mały. Występowanie bioindykatorów wskazuje na funkcjonalną łączność pomiędzy rzeką a jej doliną, zapewnione są także możliwości migracyjne ryb.
Stan ekologiczny obecnych terenów zalewowych należy ocenić jako dobry, zaś dawnych obszarów jako zadowalający.
Stan ekologiczny całego naturalnego obszaru zalewowego w mezoregionie Obniżenie Ścinawskie jest zadowalający do dobrego.
Stosunki panujące na obecnych terenach zalewowych są bardzo zbliżone do obserwowanych w regionie położonym w górę rzeki. Powierzchniowo udział obecnego terenu zalewowego jest wprawdzie niski, lecz wybranych typów środowisk i lasów jest na nim duży, zaś na dawnym obszarze zalewowym bardzo niski (procentowo jeszcze mniejszy niż na odcinku rzeki w górę jej biegu). Występują wszystkie biowskaźniki, wskazujące na funkcjonalną łączność rzeki z jej doliną. Omawiany odcinek jest drożny dla ryb.
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego jest dobry, zaś dawnego zadowalający.
Udział obecnego obszaru zalewowego jest niski. Podobnie jak w obu regionach leżących w górze biegu rzeki powierzchniowo udziały wybranych typów środowisk i lasów są na nim duże. Z udziałem lasów równym 31% należy ten mezoregion obok regionu Moravská brána i Obniżenia Ścinawskiego do obszarów najbardziej zalesionych. Na byłym obszarze zalewowym udziały wybranych typów środowisk i lasów są natomiast bardzo małe. Również w przypadku biowskaźników obserwuje się te same proporcje co w obu regionach położonych w górę rzeki.
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego należy uznać za dobry, natomiast dawnego obszaru zalewowego jako zadowalający.
Udział obecnych terenów zalewowych w powierzchni naturalnego obszaru zalewowego jest niewielki. Udział wybranych typów środowisk jest w nich duży, zaś udział lasów nieznaczny. Na dawnym obszarze zalewowym udziały wybranych typów środowisk i lasów są małe. Występują jednak znaczne różnice na odcinkach powyżej i poniżej ujścia Nysy Łużyckiej. Udziały procentowe obu tych składników w górnym biegu Odry tego mezoregionu między Cigacicami a ujściem Nysy Łużyckiej są duże (przy czym lasy pokrywają 80% wybranych typów środowisk łęgowych), w części poniżej ujścia Nysy Łużyckiej zaś bardzo niski. Przede wszystkim w górnym biegu występują rośliny, ryby i ptaki, wskazujące na funkcjonalną łączność między rzeką a doliną. Na całym odcinku rzeki w tym mezoregionie ryby mają możliwość migracji.
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego należy określić jeszcze jako dobry. W celu właściwej oceny dawnego obszaru zalewowego należy oddzielnie rozpatrywać odcinki rzeki powyżej i poniżej ujścia Nysy Łużyckiej. Stan byłych terenów zalewowych powyżej ujścia Nysy Łużyckiej trzeba uznać za dobry, natomiast poniżej za zły.
Udział obecnego terenu zalewowego w naturalnym obszarze zalewowym jest nieznaczny. Udział wybranych typów środowisk na obecnym obszarze zalewowym jest duży, zaś udział lasów niewielki. Na dawnym obszarze zalewowym udziały wybranych typów środowisk i lasów są bardzo małe. W porównaniu do innych mezoregionów należą byłe obszary zalewowe pod względem wybranych typów biotopów do najbardziej zniszczonych. Na wąskim dzisiejszym obszarze zalewowym znajdują się liczne starorzecza, co znajduje również odbicie w występowaniu ryb-biowskaźników. Na całym odcinku rzeki w tym mezoregionie ryby mają możliwość przemieszczania się. Wobec takich uwarunkowań ocena stanu jest zróżnicowana.
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego należy nadal określić jako dobry, zaś byłego obszaru zalewowego jako zły.
Jako całość stan ekologiczny naturalnego obszaru zalewowego tego odcinka należy ocenić jako zadowalający.
Odra - w okolicy Cigacic, lipiec 1996
Udział obecnego obszaru zalewowego w powierzchni naturalnego obszaru zalewowego jest nieznaczny. Wynosi 11% - jest więc najniższy spośród stwierdzonych we wszystkich mezoregionach. Udział wyróżnionych typów środowisk w obecnym obszarze zalewowym jest duży, zaś udział lasów bardzo niski. Na dawnym obszarze zalewowym udziały wybranych typów środowisk i lasów są bardzo małe. Odcinek ten wraz z dawnym obszarem zalewowym regionu położonego w górę biegu rzeki należą do najbardziej zniszczonych. Występowanie biowskaźników na obecnym obszarze zalewowym, zwłaszcza gatunków ryb, wskazuje na jego funkcjonalną łączność z rzeką. I tu także ocena stanu zachowanych i potencjalnych łęgów jest różna.
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego należy jeszcze określić jako dobry, zaś dawnego obszaru zalewowego jako zły.
Jako całość stan ekologiczny naturalnego obszaru zalewowego w tym mezoregionie należy ocenić jako zadowalający.
Udział obecnego obszaru zalewowego w naturalnym obszarze zalewowym jest bardzo duży. Jest to druga pod względem wielkości wartość po mezoregionie Moravská brána w całej dolinie Odry. Udział wybranych typów środowisk w obecnym obszarze zalewowym jest duży, zaś udział lasów mały. Na dawnym obszarze zalewowym udział wybranych typów środowisk jest wprawdzie niski, wynosi jednak 34%, co sugeruje, że nie jest ona aż tak bardzo zniszczona w porównaniu do innych regionów. Udział lasów na obszarze dawnego obszaru zalewowego jest bardzo mały. Występowanie wielu bioindykatorów wskazuje na funkcjonalną łączność między rzeką i doliną.
Odra - powódź w okolicy Cigacic
Stan ekologiczny obecnego obszaru zalewowego należy określić jako dobry, zaś dawnego jako zadowalający.
Jako całość stan ekologiczny naturalnego obszaru zalewowego na tym odcinku należy ocenić jako zadowalający do dobrego.
<< Poprzednia | Następna >>